Heyelan, zemini kaya veya yapay dolgu malzemesinden oluşan bir yamacın yer çekimi, eğim, su ve benzeri diğer kuvvetlerin etkisiyle aşağı ve dışa doğru hareketmesi olarak tanımlanmaktadır. Heyelan meydana gelmesi sebebiyle yamaçtan hareket eden kütle can ve mal kayıplarına sebep olmaktadır.
Özellikle Karadeniz bölgesinde eğimli yamaçlar ve yoğun yağış heyelan olaylarının sık görülmesinde etkili olmaktadır. İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Entitüsü verilerine göre 322 farklı yerleşim alanında 2 binin üzerinde heyelan meydana gelmiştir. Bunun sebebi olarak Türkiye’de bu kış boyunca yağan yoğun kar sonrası gerçekleşen ani sıcaklık artışı gösterilmektedir. İklim değişikliği hava olaylarının şiddetini arttırmakta ve çeşitlendirmektedir. 2022 yılında gerçekleşen heyelan olayları önceki yıllara göre yaklaşık 20 kat artmıştır (İTÜ). Heyelan olabilecek lokasyonlar, duyarlılık analizleri ile tespit edilebilir. Bu kapsamda UrClimate ekibi olarak, Coğrafi Bilgi Sistemleri yardımıyla mekansal veriler analiz edilerek heyelan risk haritaları hazırlanır. Türkiye geneli il detayında çalışılarak topografyalar incelenmiş, heyelan için risk oluşturacak parametreler belirlenmiştir. Heyelan risk haritaları 100 metre mekansal çözünürlüğe sahiptir. Yüksek mekansal çözünürlüğün getirdiği avantaj ile risk dağılımı detaylı bir şekilde görülebilmektedir.
Heyelan riski ve sel riski belli koşullarda bir arada meydana gelebilmektedir. Meydana gelen sel afeti sonrası suya doygun bölgelerde heyelan riski artmaktadır. UrClimate Score bünyesinde sel risk haritaları da bulunmaktadır. Heyelan riski ve sel riskini birlikte görüntüleyerek ilgili lokasyonlar üzerinde risk bütünü tespit edilebilmektedir.
- Heyelan risk haritaları ile;
- Heyelan duyarlılığı olan bölgeler için öngörü oluşturabilir.
- Sigorta şirketlerinin sağladığı veri tabanını kullanarak yatırımcının en uygun önlemleri alarak poliçe başvurusunda bulunmasını sağlayabilir,
- Kamu kurum ve kuruluşlarının karar alma mekanizmalarını destekleyebilir,
- Yatırım için en uygun yerin seçilmesi sürecine karar verilmesini veya desteklenmesini gerçekleştirebilirsiniz.
Heyelan risk haritalarımız ve gerçekleşen vakaların karşılaştırılmasına yönelik örnekler:
Samsun / Tekkeköy Nisan 2022
İlgili bölgede meydana gelen heyelan 1 yapıyı tamamen yıkmış ve 1 yapıya da maddi zarara uğratmıştır. UrClimate Score Heyelan risk haritamıza göre olayın olduğu lokasyon heyelan için yüksek riskli bölgede yer almaktadır.
Bolu Dağı Tüneli Düzce çıkışı Nisan 2022
Bolu dağı tüneli üzerinde meydana gelen heyelan Anadolu Otoyolunu kapanmış, lojistik ve ulaşım ağını sekteye uğratmıştır. Yüksek mekansal çözünürlüklü UrClimate Score Heyelan risk haritalarında heyelanın meydana geldiği güney tüneli üzerinde yüksek risk bulunduğu görülmüştür.
